Zenuwgas heeft blijvende, soms dodelijke gevolgen voor Japanse slachtoffers

'Sarin-moeders' herkennen kinderen niet meer

De aanslag met zenuwgas drie weken geleden in Japan eist een zware tol. In ziekenhuizen liggen slachtoffers voor wiens leven wordt gevreesd. Anderen horen, zien of ruiken niets meer. Of erger: herkennen hun eigen familie niet meer. De Belgische professor Heyndrickx bericht vanuit Tokyo.

Door Rob Ruggenberg
Bij de vijfduizend Japanners die drie weken geleden in Tokyo werden blootgesteld aan het zenuwgas sarin, komen ernstige secundaire verschijnselen aan het licht. Zij zullen daar hun leven lang mee blijven sukkelen, zegt de Belgische hoogleraar toxicologie prof. dr. A. Heyndrickx.
Heyndrickx is direct na de gasaanval in de metro op verzoek van de Japanse regering naar Tokyo gereisd. Hij is een van de weinige gifexperts in de wereld die ervaring hebben met dit zenuwgas en de behandeling van de slachtoffers.
Bij de patienten in Tokyo constateert Heyndrickx nu dezelfde secundaire symptomen die hij eerder zag bij sarin-slachtoffers in Angola en Irak, zo vertelde de hoogleraar gisteren in een telefoongesprek met deze krant.
Die symptomen wijzen op hersenbeschadigingen: "Moeders herkennen hun kinderen niet meer. Sommige mensen horen niets meer, terwijl de oren nog goed zijn. Anderen zien niets meer en hebben toch goede ogen. Of ze ruiken niets meer. In lichtere gevallen herkennen mensen kleuren niet." Ze zeggen zwart tegen groen of rood tegen geel."

Blijvend

Hij vindt dat de Japanse artsen al het mogelijke hebben gedaan. "Ze hebben het maximum aan atropinesulfaat gegeven dat ze konden en mochten. Daarmee bestrijd je de krampen en de verstikking. Maar het grote gevaar met sarin is decerebratie: de vernietiging van delen van zenuwen en hersenen. De verschijnselen die we nu zien zijn daarvan het gevolg. We weten niet wat we er tegen kunnen doen. Waarschijnlijk zijn die symptomen blijvend."
Volgens Heyndrickx verzwijgt Japan om hoeveel zeer ernstige gevallen het gaat. Hij zegt dat cijfer zelf ook niet te kennen. "In de ziekenhuizen heb ik een aantal gevallen gezien die naar hun einde gaan. Die mensen kun je afschrijven." Aan hen valt niets meer te doen."

Onderschat

Uit de gebeurtenissen in Tokyo blijkt volgens hem duidelijk dat het westen de gevaren van sarin totaal heeft onderschat: "Tien jaar geleden waarschuwde ik al dat sarin de atoombom van de armen ging worden, maar niemand luisterde. De Navo niet, de Verenigde Staten niet."
"Omdat die waarschuwingen niet serieus zijn genomen, is er nog steeds niets gefabriceerd dat bescherming tegen sarin zou kunnen geven. Er is geen tegengif. Sarin gaat door beschermende kledij heen en gasmaskers helpen niet. Er is niet eens goede apparatuur om de aanwezigheid van sarin aan te tonen."

Kanarievogels

Het eerste wat de Japanners van prof. Heyndrickx in Tokyo wilden weten was hoe ze overgebleven gassen in de metro konden opsporen. "Ik heb ze gezegd: ga al die tunnels in met kanarievogels. Dat hebben ze toen ook gedaan. Uiteindelijk is de kanarie nog altijd veel beter dan die super-gesofistikeerde elektronische apparatuur, die absoluut niet betrouwbaar is."
Heyndrickx is er van overtuigd dat de wereld vaker te maken zal krijgen met aanvallen als deze. "Het aanmaken van sarin kost niet veel, het kost wél veel levens en je zit nadien met een eindeloze misère. Ik had verwacht dat Europa als eerste met zo'n sarin-aanval van een fundamentalistische terreurgroep geconfronteerd zou worden. Nou, dát had ik dus mis."